Bill Nash Özel Röportajı (Nash Guitars)

Merhaba Bill. Ben Sound Dergisinden Barış. Gitarizm’e hoşgeldin. İstersen önce başlangıcın ile girelim muhabbete. Nash Gitarlarının arkasındaki hikaye nedir, biraz bahsedebilir misin?

Merhaba Barış. Hızlıca yanıtlamaya çalışayım sorularını. Gitar çalmaya 10 yaşımdayken başladım, gitar yapımı, yeniden boyama ve özelleştirme (customizing) ile uğraşmaya da 16 yaşımda, kimi zaman kendi gitarlarımı mahvederek :) 20 ortalarıma geldiğimde evli ve çocukluydum. Bilirsin, iş hayatı içinde bir tempom vardı. yıllar geçtikçe bu hayatın beni iyice yıprattığını fark ettim. Eşimin gerçekten sevdiğim, bana huzur verecek bir iş yapmam için beni ikna etmesi ile birşeyler değişti. Böylelikle gitar işlerine geri dönmüş oldum. 2001 yılında sadece birkaç gitarla başladım ve ardından her ay iş biraz daha büyüdü ve halen büyümeye de devam ediyor.

Bize Nash Gitarlarının üretim sürecini özetleyebilir misin?

İlk önceleri sadece hafta sonları, bodrum katımda uğraşıp, ebay üzerinden satıyordum. Yıllanmış görünümlü gitarları yapmaya başladığımda ise her şey çok hızlı gelişti. Artık dokuz kişiyiz ve her ay yaklaşık 90 gitar üretiyoruz.

Gülağacı veya akçaağaç tuşeli saplarınız ve gitarlar gövdeleriniz için kaç tane tedarikçiniz var?

Gövde ve saplar için iki üç tedarikçimiz var, ürünleri onlardan alıyoruz ve belirtmeliyim ki hepsi Amerika’da yapılıyorlar.

Gitarlarınızda kullandığınız ağaçlar hakkında bilgi verebilir misin? Ne çeşit ağaçlar kullanıyorsunuz, kökenleri neresi vs.  Ayrıca bu ağaçlar Leo Fender dönemi stratlarda olduğu gibi kalifiye lütiyeler tarafından elle mi seçiliyor?

Saplarımız ya tek parça akçaağaç ya da gülağacı tuşeye sahip akçaağaç. Tümünün sap çapları 10 inç ve de 6105 ölçekli perde demirlerine sahip (Not:Kişisel olarak favori perde demirlerim bunlardır. Jumbolar kadar geniş değil ancak yüksekçe perdelerdir).  Ek bir ücret ile alevli akçaağaç veya kuşgözü opsiyonumuz da mevcut.

Gövdelerden bahsedecek olursak, tarihsel olarak eşdeğerlilik gösterecek şekilde dişbudak (ash) ve kızılağaç (alder). Tek parça olan da var, iki de, üç de. Aslının üretim yılına, özelliklerine ve renge göre değişim gösteriyor. Üç parça olanlar daha nadir. Ancak bazı durumlarda oldukça rezonant üç parçalı bir gövde, tek parçadan oluşan ama çok daha az rezonant gövdeden daha iyi netice verebiliyor. Ayrıca ağaçlarımız, üretim öncesinde ağırlık ve rezonans değerlerine göre bir değerlendirmeye alınıyor, uygun olmayan parçalar üretim sürecine giremiyorlar. Şunu da özellikle eklemeliyim ki ~2 kilogramdan (4,5 lbs) daha ağır hiçbir gövdelik parça kullanmıyoruz.

Sap profili olarak ise orta kalınlıktaki “C” tipi veya kalın ve genişçe “V” tipi profiller söz konusu. Leo Fender’in yaptığı gitarlardan 7,25” sap çapı ve ufak perde demirleri yönleriyle ayrılıyoruz.

Gitarlarınızın cilalarından da bahsedebilir misiniz? Gördüğüm kadarıyla hepsi nitroselüloz cilaya sahip (CBS öncesi tüm Fender’ler gibi). Bu tür, uygulaması daha zor bir finiş türünü seçmenizde cilanın rezonans karakteri mi, ağacın kuruyabilmesine imkan tanıyan yapısı mı yoksa sadece vakti zamanında Stratocaster/Telecaster’larda kullanılması mı daha büyük etki sahibi?

Evet, hepsinde nitroselüloz lak kullanıyoruz ki bunda alt kaplamalar da dahil. Tanecik dolgularında bile nitro bazlı organik dolguları tercih ediyoruz. Spreyleme yaparken, gövdeleri ve sapları mümkün olan en rezonant halleriyle kaplayacak şekilde, çok ince katmanlar oluşturarak yapmaya dikkat ediyoruz. Boya ve renk karışımlarını evde hazırlıyoruz ve tüm finiş işlemleri ise tarafımızdan yapılmakta. Nitro seçmemizde ise sayılanların hepsi etki sahibi.

Son zamanlarda Gibson Les Paul ve SG’ler için de özel bir uygulamaya başladınız. Yeni üretime sahip Gibson Les Paul’leri alıp onları modifiye edip, yeniden boyayıp, yaşlandırıyorsunuz anladığım kadarıyla. Bu konuda biraz ayrıntı rica etsem?

Elbette. Öncelikle evet onların hepsi gerçek Gibson Les Paul’ler. En son uygulanacak renk/cila seçeneğine göre Faded Standard, Classic Standart ve Classic Plus serilerinden seçiyoruz adaylarımızı.

Adaylar bir kez belirlendikten sonra ilk iş olarak parçalarına ayırıyoruz. Sonra gövdenin boyasını tamamen söküyoruz. Ahşaba ulaştıktan sonra boyasız gitar gerekli işlemlerden geçiyor ve %100 nitroselüloz lak boya ile boyanıyor ve biraz önce de belirttiğim gibi katların mümkün olduğunca ince olmasına dikkat ediyoruz. Boya ve kuruma işlemi bittikten sonra yaşlandırma işlemi başlıyor, bu arada perdelere de ek bakım yapıyoruz.

Akabinde gitarın işlem görmüş ve kimisi değiştirilmiş parçalarının tekrar toparlanması geliyor. Manyetikler de değiştirdiğimiz parçalardan. Genelde sapa DiMarzio Bluesbucker, köprüye de DiMarzio Air Norton kullanıyoruz. Bunları bağlarken bağlantılarda da bazı modifikasyonlara giriyoruz, Bluesbucker’a coil-tap takmak gibi. Ama push/pull ile değil potun kendiyle alakalı bir mod bu. Ton potu 1 ile 8 arasında normal bir ton potu gibi davranıyor. 9 ile 10 arasında ise ikinci bobini devre dışı bırakıyor ve böylelikle strat-vari bir ton elde edilebiliyor.

Stok Gibson manyetiklerini neden değiştirme ihtiyacı duyuyorsun? Neyini beğenmiyorsun ve neyi eksik geliyor?

Gitarın üzerindeki manyetikler ya birbirleri ile uyumlu değil bana göre, ya da konumlarına uygun değiller. Sap manyetiği çok boğuk, çamurlu ve netlik fakiri oluyor. Köprü manyetiği ise fazla kaba veya zayıf. Switch orta konumdayken yani iki manyetik birden çalışırken ise olması gereken ses çıkmıyor. Ayrıca Gibson’ın kullandığı potları da sevmiyorum. En sona kadar açmadığınız zaman tüm soundlar çamurlaşıyor. Bu yüzden hem manyetikleri hem de tüm bağlantı ve elektronik parçaları değiştiriyoruz.

Nash Gitarları şık bir yıllanmışlık görünümüne sahip. Senaryoları gerçekçi ve hepsinin kendi hikayeleri var gibi. Bu relic işlemlerinde konseptiniz nedir?

Çok sayıda kitap ve gitar üzerinde yaptığım çalışmaların bunda katkısı büyük. Bu işlemlerde en dikkat ettiğimiz konu ise gerçekçilik. Mümkün olduğunca “gerçek” görünmeli. Elle karıştırılarak nitro boyaların da, gerçekçi bir eski görünüm konseptine katkısı büyük. Ayrıca bu gitarların nasıl eskidiklerini hususunda tecrübe sahibi olmam da büyük önem taşıyor.

Peki bu “yaşlandırma” makyajını kim yapıyor?

Oğlum Britton ve ben, birlikte hallediyoruz. Aile işi yani :)

Gitarlarınızın manyetikleri konusunda da bazı ayrıntılar verebilir misiniz? Bunlar yükseklikleri farklı mıknatısları olan filan, tarihsel olarak eşdeğer olarak seçilen modeller mi yoksa daha modern ürünler mi?

Birçok gitarımız Jason Lollar tarafından üretilen, el yapımı Lollar manyetikleri ile birlikte gelir. Bunlardaki pole piece’ler düz (Not:Evet, Jason Lollar bu konuda çok net ve mıknatıs yükseklikleri farklı 50’ler single muhabbetini, günümüz gitarları için gereksiz bulur ki haklı da). Sap ve genelde orta manyetikler genelde, oldukça vintaj bir sounda sahiptir. Ancak köprü manyetiklerinde biraz daha güçlü ve biraz daha koyuca sounda sahip köprü modellerini tercih ediyoruz. Birçok gitarın sap manyetiği aşırı güçlü, köprü manyetiği de fazla zayıf oluyor. Tellerin salınım enerjileri köprü tarafına doğru zaten oldukça düşüyor, bu yüzden köprü manyetiğinden çok daha az enerji transfer edilebiliyor. Bunu önleyecek şekilde yapıyoruz seçimlerimizi.

Akor burgusu, sap çeliği, potlar ve kapasitörler, üst eşik, perdeler gibi diğer parçalar konusunda hangi markaları tercih ediyorsunuz?

Çoğu vintaj stilde Gotoh veya eşdeğer markalı ürünler. Bunlar gerçekten eski tipte  parçalar ve sound olarak da oldukça kaliteliler.  Ayrıca eskitildiklerinde de son derece gerçekçi duruyorlar. Potlarda CTS, switchlerde CRL, jaklarda switchcraft, kapasitörlerde ise Sprauge Orange-Drop’lar standarttır (Not:Gayet kaliteli tercihler, fiyatlarına göre cidden çok iyi standarda sahipler).

Yani hem ağaç parçalarda, hem de yan parçalarda detaylara önem veriyorsunuz. Ya tremololarınızın ses uzama blokları (sustain block)? Nash Gitarlarında saf çelik bloklar mı yoksa prinç olanlar mı kullanım buluyor?

Tremololarımızda çelik blokları kullanıyoruz. Titanyum ve prinç gibi diğer başka malzemelerin kullanımı konusunda… Onlar bana daha az geleneksel gibi geliyor. Bence ne iyisi olayı mümkün olduğunca basit tutmak.

Şu son yıllarda relic gitarlar konusunda inkâr edilemez bir ilgi artışı söz konusu. Bu yüzden de diğer birçok gitar üreticisi ve Fender Custom Shop hattı sürekli olarak relic enstrumanlar üretiyorlar ve hatta Fender Meksika üretim hattına bile “Road Worn” gibi bir seri ekledi. Tüm bunlar ve nedenleri konusundaki fikrin nedir? Neden insanlar bu kirli görünümlü pejmürde gitarlara büyük bir ilgi duyuyor?

Diğer eskitilmiş görünümlü gitar üreticileri adına konuşamam elbette. Ancak gitarlarımızı alan insanlardan gelen bildirimlere dayanarak şunu söyleyebilirim; hani eskimiş, yıpranmış bir kot pantolonunuz vardır, ne kadar eskise de giymeyi seversiniz, yepyeni olanları da vardır ama bir şekilde sürekli onu giymek ister, kendinizi rahat hissedersiniz… İşte gitarlarımızı alan insanların, onlar hakkındaki hisleri de bu şekilde.

Onları gerçekten anlayabiliyorum Bill. Peki her ay ortalama kaç gitar (strat, tele, bas gitar toplam) üretiyorsunuz?

Yaklaşık 90 civarında gitar üretiyoruz.

İthalat durumunuz nedir? Kaç ülkeye satış yapıyorsunuz?

Şu an itibariyle 18 ülkede Nash Gitarları satılmakta. Ancak gün geçtikçe buna yeni ülkeler ve distribütörlükler ekleniyor. En çok dağıtımcımız ise ABD’de.

“Başardım” diyebileceğiniz bir noktada mısınız? Nash Gitarlarının geldiği nokta seni tatmin ediyor mu?

Şu ana kadar elde ettiğimiz başarıdan dolayı gerçekten mutluyum. Gelecekte ise belki bu işi biraz daha büyütebiliriz. Fakat işin bir de şu yönü var, buradan çıkan her gitara bir şekilde elim deyiyor ve bunu gerçekten yitirmek istemem.

Anlaşmalı sanatçılık (endorsement) olayına bakışınız nedir, anlaşmalı olduğunuz herhangi bir müzisyen var mı?

Ünlü insanların şöhretlerinden faydalanarak kendi gitarlarımızı, başka insanlara çekici göstermeye çalışma düşüncesini itici bulduğumdan dolayı hiçbir resmi olarak hiçbir sanatçı ile anlaşmalı değiliz. Ancak yine de şunu biliyorum ki, gitarlarımız, aralarında ABD’de en çok turneye çıkan ilk 10 grubu listesine dahil olan grupların müzisyenlerini de içeren yüzlerce profesyonel tarafından büyük bir beğeni ile kullanılmakta. Bu gurur verici…

Türkiye’den bildiğin bir gitarist var mı?

Türkiye’den tanıdığım hiçbir gitarist yok ne yazık ki. Aslına bakarsan öğrenmeyi çok isterim.

Röportajımın sonuna geldim Bill. Türkiye’de Nash Gitarları sevebileceklere iletmek istediğin bir şeyler var mı?

Şerefe :) Gitarlarımızı http://www.nashguitars.com/ adresinden görüp inceleyebilirler.

NOT: Nash S-57 hakkındaki inceleme makaleme;

http://gitarizm-tr.blogspot.com/2011/06/nash-s-57-incelemesi.html

adresinden ulaşabilirsiniz...

Tarafımdan yazılmış olan bu içerik Sound Dergisindeki "Gitarizm" Köşesinde yayımlanmıştır. İzin alınmaksızın ve/veya "TAM" kaynak gösterilmeksizin alıntılanması, kopyalanması durumunda derginin yayımcı şirketi gerekli her türlü yasal yaptırımlara başvurmaya yetkilidir.